De Zaanse Schans is een buurt in Zaandam die is gelegen in de gemeente Zaanstad.
Het ligt aan de Zaan een historische waterloop en uitkomt in het Noordzeekanaal.
Het is een bekende openluchtattractie met jaarlijks honderdduizenden bezoekers.
Formeel is het geen museum. Het is opgezet met de bedoeling het historisch erfgoed te bewaren.
De naam is ontleend aan de schans die Diederik Sonoy, gouverneur in dienst van Willem van Oranje, in 1574 liet bouwen om zo de Spaanse troepen tegen te houden.